Dinsdag 20 maart

Verslag dinsdag 20 maart
Vannacht goed geslapen en vanmorgen de gebruikelijke routine maar nog steeds niet meer dan vijftig. Ik word door Theo opgehaald in een van de vrachtwagentjes waarmee ze de catering verzorgen. Ik heb mijn overpomptouwtjes vergeten, anders kon ik een plaatje laten zien bij het verslag.

Een hele belevenis zo’n rit. Ook hier is dinsdag de drukste ochtendspits, maar volstrekt onvergelijkbaar met bij ons, veel chaotischer, maar daardoor ook van een veel hoger entertainment gehalte. We zitten af en toe te schateren in de auto om de potsierlijk trucs die worden uitgehaald om een paar meter te winnen. Politie zie je nergens, stoplichten ook niet, hoewel vlak het Hilton heb ik er een gezien. Bedenk wel dat dit een stad van vier miljoen inwoners is.
We gaan naar een supermarché/groothandel à la Camerounaise om frituurolie te kopen, je begint voorin met roze met goud, gebloemde wc potten en komt via de gasfornuizen en één flatscreen bij een trap waar je naar boven naar de food gaat. Pasta is hier duurder dan bij ons stelde ik verbaasd vast. De olie, vier, tienlitervaatjes worden netjes in de auto gezet. Wij verder door de drukte. Blijft lachen. We gaan naar een markt in een onbeschrijflijke chaos van producten, groenten, fruit, vis vlees en mensen, een soort van grote bietachtige wortels halen. Theo kent de weg feilloos en weet wie hij moet hebben, hem kennen ze ook, handjes worden geschud, even later komt er een jongetje met een kruiwagen met van die bieten, ik ben de naam even kwijt, die netjes achterin de vrachtwagen worden gekieperd. Wij verder, ik begin de stad al een beetje te kennen en zou echt niet meer verdwalen hier, de markt blijkt wel weer dichter bij Ceforpra dan gedacht.

Op Ceforpra heerst grote drukte in de keuken, de voorbereiding van de partij voor de vrouw van de president in haar dorp, 350 km verderop is in volle gang. Alles wordt hier kant en klaar geproduceerd of verregaand voorbereid, en dan in koelboksen of hooikisten in de auto gezet. Op de ouderwetse manier wordt in grote hoeveelheden hartige taartbodem deeg gemaakt op een grote gladde tafel, een bult bloem, kuil in het midden, eieren, melk etc. in de kuil en gaan, alleen met de hand, geen mixer te bekennen. Het cakebeslag ook in een gróte kom ook met de hand slaan tot je er lam van wordt. Het werkt en de grote houtoven buiten doet zijn werk. Later op de ochtend zie ik 10 prachtige quiches in vormen van 28 cm doorsnee, en mooie cakes.

Ik ga aan de slag met mijn eindrapport en schiet goed op hoewel het er g warm is vandaag. Ik schrijf de inleiding, ga in op de vraag van de klant, en mijn inventarisatie van wat ik al ziende en door gesprekken ben tegengekomen. Volgende paragraaf is de pve en die heb ik al gemaakt. Dus we gaan goed. Morgen hoop ik het in concept af te hebben.

De directeur de formation komt binnen. Hij begint van ver te vertellen dat het niet is gelukt om het stuk na te kijken, het staat niet op zijn stickje! Ik kijk verbaasd en vraag hem om het stickje, bij opening blijkt waar de kneep zit, ik heb zowel de Nederlandse versie als de Franse erop gezet. Hij heeft niet verder gekeken dan zijn neus lang was. Valt een beetje tegen.

Ik ben overigens in de inventarisatie aanbeland bij de leermiddelen. Ik ging ervan uit dat alle leerlingen iets van een foto gekopieerde versie van een lesboek hadden. Dat blijkt anders. Ze gebruiken één gekopieerde versie van een eigengemaakt leerboek van de hotelschool in Glion (Zw.) uit de jaren 80. Bertrand klaagt dat er wel geld is voor de nieuwe Rover van de baas maar geen geld voor behoorlijk lesmateriaal. Ik vraag hem of hij al eens voorstellen heeft gedaan voor nieuwe boeken. Die zijn er niet in Yaounde, hier is niets te vinden.

Ik vraag hem naast me te komen zitten en start amazon.fr op. Kies de rubriek livres de formation de cuisine professionelle respectievelijk bar-restauration, hébergement en gestion. Een wereld ging voor hem open. Ik leg hem uit dat ze binnen drie dagen hier zijn als we nu op de knop bestellen en vervolgens betalen drukken. Ik spreek met hem af dat hij vanavond thuis achter zijn eigen computer op basis van wat hij nu heeft gezien, verder gaat zoeken en een verlanglijstje maakt. Niet mijn stukje vergeten! Valt weer een beetje tegen. Misschien herkent Heidi het wel bij sommige collega’s, klagerig doen maar aan enig creatief eigeninitiatief mankeert het.

Ik ga verder en even later komt Beatrice Lobati de lokale PUM vertegenwoordiger binnen. Ik begroet haar verrast en enthousiast, ze kijkt er opgetogen van. We praten wat over de wederwaardigheden van de afgelopen week en besluiten te gaan lunchen, het is al half twee. Guy wordt met ons mee gestuurd door de baas. We gaan weer met een taxi. In het restaurant wordt niet veel meer gewisseld, behalve dat Beatrrice vertelt dat er gisteren nog drie Pummers zijn aangekomen in Yaounde. Een drukker, een melkfabriekman, een kunstmest man. Ik zeg dat ik het leuk vind ze te ontmoeten. Beatrice regelt dat we samen gaan eten, vrijdagavond is haar voorstel. Dat komt mij niet uit, want vrijdag heb ik gereserveerd voor de enige toeristische dag van deze reis. Emanuel heeft beloofd dat we naar Douala gaan, de economische hoofdstad van het land aan de kust 250 km ver. Ik stel voor dat we morgenavond met elkaar in mijn hotel eten. Ik regel wat met de kok.

(Dat is overigens vanavond net als gisteren weer voortreffelijk gelukt, hij heeft zich uitgesloofd op een gepocheerde visfilet met gestoofde worteltjes en rijst, het was echt een topper, ik zeg hem dat je deze plat zo op de kaart kunt zetten, vindt iedereen lekker. Hij glimt, we komen verder in gesprek over koetjes en kalfjes. Ik vertel dat in 2010 hier een PUM-expert is geweest om dit hotel te helpen. Hij kan het niet goed terughalen. We hebben het even over kinderen. Hij vertelt over zijn slimme dochter die verder wilde studeren na haar baccalaureat maar waarvoor hij niet de middelen heeft. Zij heeft gekozen voor een bijzondere route en is ingetreden in de vrouwentak van de Salesianen. Je ziet duidelijk de teleurstelling op zijn gezicht, zij is pas 22 en hij heeft niet zoveel met de kerk merk ik. Hij heeft nog drie dochters, 18, 16 en 12. Een zoontje is overleden)

Na de lunch werk ik nog wat. De kleermaker staat plotseling voor me met pak en jasje. Ik pas alles weer, het pak valt niet tegen alles zit goed. Van het witte jasje zit de bovenste knoop nog niet goed, die moet worden verzet. Ik teken af waar, terwijl ik het aan heb. Ik probeer voor hem een naald en witte draad te vinden. Emanuel ruikt het en tettert dat hij de merde heeft gemaakt en het zelf moet oplossen. Ik deel mee dat er geen fil blanc is. Hij maakt rechtsomkeert naar de stad en belooft zo snel als mogelijk terug te komen. Na een uur is hij terug, ik pas, het is nog niet helemaal goed, ik ben het zat en betaal de resterende 30.000 (€46) zonder de bonus die ik beloofde bij tevredenheid.

Het geheel moet nu naar de stomerij om het mooi te laten worden. Ondertussen heb ik aan Emanuel gevraagd of hij een goede kapper weet, mijn kuif is lang voor mijn begrippen en in deze hitte is dat niet prettig. Sergeant Guy en een soldaat lopen met me mee naar de beste stomerij in de buurt, we komen er op een afstand van 200m wel drie tegen, en naar de kapper.

De stomerij is relatief duur omdat het expresse moet, dat is de dubbele prijs van normaal, maar voor de normale prijs is het pas zaterdag middag klaar. Dat is me te link, ik betaal 9000 (bijna €14) dat lijkt ook in Veendam te passen, maar misschien vergis ik me. Ik ben door mijn cash heen. Wat nu bij de kapper? Guy heeft raad die heeft nog 2000 in zijn zak, dat moet meer dan voldoende zijn. De kapper die hij heeft uitgekozen wil die 2000 (€3)hebben voor mijn haar. Guy zegt dat het veel te duur is, 500 is redelijk, hij betaalt maar 300 (€ 0,45). Als we weglopen zegt hij: c’est parce que vous êtes blanc! Hij wijst een andere kapper aan de overkant van de straat aan, stuurt de soldaat met me mee en gaat zelf terug naar Ceforpra.

De kapper blijkt een belevenis op zich.
Een hokje van ruim een vierkante meter met golfplaat dakje,een stoel waarin een grote Kameroenees zit die zich uitgebreid laat verwennen door de kapper, hoofd, kin, alles met zeep in gesmeerd scheren, daarna met een emmer water van om de hoek en een washandje het hoofd nog eens lekker gewassen en vervolgens ingesmeerd totdat het glimt als een biljardbal, frictionnetje, luchtje en klaar. Je moet hier niet op de tijd letten, wat ik net beschrijf duurde drie kwartier. Ik was gelukkig de eerstvolgende .

Ik zit samen met de jonge eenvoudige begeleider op een wachtbankje buiten onder een afdakje. We praten wat maar zijn Frans is zo doorspekt met Yaounde dialect dat ik het moeilijk kan volgen. Hij is net twintig en werkt hard voor Talle. Het uitzicht vanaf het wachtbankje is enerzijds vreselijk, anderzijds wel zo Afrikaans dat het ook bijzonder is. Ik keek tegen de kapotste autowrakken aan die ik tijden heb gezien..Die stonden aan de achterkant van een wrakkig barakje waarin een schoenmaker zijn werkplaatsje heeft. Behalve de autowrakken ligt overal troep. Aan de voorkant is een barretje in de openlucht met een terrasje waar ze wat flesjes verkopen. Een meter verder de chaotische straat. Er zitten vele mannen met veel plezier niks te doen of soezen wat in de zon, vrouwen slepen met spullen, een ander loopt duidelijk te sjansen met verschillende mannen, alleen de schoenmaker is druk en mijn kappertje.

Ik mag gaan zitten, als ik mijn
benen een beetje strek kan hij niet achter mijn stoel langs dus word ik stevig vastgezet vlak tegen de spiegel. Een klein taboeretje met flesjes en potjes en een mandje waarin alle hulpstukken voor zijn tondeuse liggen en een keukenschaar, ook vlak voor mijn neus. Hij vraagt wat ik wil, ik geef aan dat ik een beetje opgeknipt wil worden en er van boven een flink stuk af mag met de schaar. Het is me te warm zo. Als het er maar goed uitziet. Hij blijkt uit het voormalig Engelse deel van Kameroen te komen, en spreekt Engels als moedertaal. Hij zegt dat hij het “cool” gaat maken. Ik vrees. Hij begint met zijn tondeuse, in stand drie schat ik, aan de achterkant en de zijkanten, ondertussen is hij wel onderhoudend en veel met zijn telefoontje in de weer.De bossen vliegen eraf. Hij wil bovenop beginnen met de schaar, maar die knipt niet en hij kan het niet. Als het boven maar niet zo kort wordt als opzij roep ik nog. I'll make you look good man, look younger. Ik grijns. Hij gaat weer aan de slag en vraagt als hij bijna klaar is of ik het zo wilde. You cannot put it back, can you? Hij moet lachen. Ik heb gewoon een Rolfcoupe. Eukaknipta in Bosnië was er niks bij. Vervolgens voelt dat hij iets goed moet maken en vraagt of ik ook gewassen wil worden. De emmer wordt omgespoeld, het washandje ook. Schoon water, een beetje zeep en de bol wordt flink gewassen, ik krijg visioenen van vroeger in de badkuip op zaterdagmorgen. Dan netjes afgedroogd, frictionnetje, luchtje en ik ruik net als iedere Kameroenees die er vandaan komt.

Bij terugkomst bij Ceforpra is Emanuel enthousiast over mijn wel heel andere coupe, het past hier goed, zegt hij. Het klopt ik zie vrijwel niemand met lang haar, glad, gladder, gladst lijkt het motto. Op zijn kantoor wacht ik even en kijk tv naar een discussieprogramma over de Senegalese presidentsverkiezingen. Uit het achterkamertje komt weer een andere betaalde bijslaap. Ik neem de, "ik ben lucht" pose aan. Discreet rekent Emanuel buiten mijn zichtsveld met haar af. Het is heel gewoon. Emanuel brengt me naar het hotel, zij rijdt mee achterin.
Morgen verder.