19e dag, donderdag 13 okotber

Vandaag dus mijn laatste dag in Santiago. De gebruikelijke routine, daarna wat filmpjes overgepompt en dan naar kantoor.
Ik ben vroeger dan anders, want ik wil graag de definitieve rapporten tijdig klaar hebben, liefst voor de middag. Jahn is er ook al net als Emilda.

Tijdens het ontbijt worden de neuwtjes uitgewisseld. Jahn benadrukt nog eens hoe geweldig hij het gastcollege vond en hoe blij zijn moeder ermee was. Hij klaagt ook weer over slecht slapen. We gaan toch meteen aan de slag, nait soezen.

Gisteren heeft Emilda hier staan koken voor een feestje van de Uribes, de geadopteerde dochter van Omar's zus was jarig. Ze had een grote plaat met kipfilets gemaakt op zijn Italiaans, met een lekkere tomatensalsa en mozarella, het zag er heerlijk uit. Ik zag en rook dat ze geen oregano had gebruikt. Dat was ook niet voorhanden. De hulpkok werd naar de naastgelegen supermaarkt gestuurd om een zakje te halen. Ik strooi het erover en het resultaat werd nog mooier. Ze vergeten het niet meer. Ik stel voor dat Emilda wat meer supervisie op de keuken houdt ze kan goed koken en zo ziet ze er ook uit, een leuke gezellige dikkerd, de lengte van Carol.

Het verwerken van het commentaar van Omar is een fluitje, hij vindt allebei de rapporten geweldig. Ik heb nog wel wat opmerkingen zelf en laat Jahn het spaans nog eens goed nakijken. We halen er nog best wat uit en ik voeg nog extra's toe. Voorbladen worden erbij gemaakt en een executive summary van enkele regels voor ieder rapport. Het ziet er goed uit. Jahn aan de printer en om 13 uur zijn we helemaal klaar. Ik roep hoera en geef Jahn een high five. We hebben plezier. Jahn is ook trots omdat ik hem als vertaler zijn naam onder mijn naam als auteur heb laten zetten.

Ik eet een lichte lunch met een beetje rauwkostsalade, een stuk papaya uit de koelkast en een puntje eigengemaakte flan. Jahn neemt een zo'n flinke soep, deze keer van rundvlees. Ik dring erop aan dat Omar Antonio wil spreken om vijf uur. Ik wil hem aan zijn vader laten vragen om Jahn een bonus te geven boven het bedrag dat ze als beloning voor zijn werk hebben afgesproken. Ik zeg niets tegen Jahn.

Na het eten stel ik voor naar het hotel te gaan en de middag te gaan zwemmen. We spreken af om drie uur te gaan zwemmen. Jahn gaat naar huis. Ik ga naar mijn kamer en begin vast op te ruimen en de koffer voor zover dat kan in te pakken. Ik kom een heel eind en moet goed nadenken wat ik in de grote en de kleine wil stoppen. Ik heb deze keer een nachtvlucht en dan wil je 's ochtends wel even wat frissigs aan.
Alle kleren voelen wat vochtig aan. Ondanks de airco is het toch allemaal klam. Ik heb geloof ik nog niet eens verteld dat de ascalpilletjes inmiddels tot een soort papje zijn geworden dat ik met een tandenstoker uit de pillendoos peuter. Ik had Cees van Aken om advies gevraagd. Hij zei dat ze inderdaad erg hygroscopisch zijn maar dat het geen kwaad kon. Gewoon even iet nemen kon ook geen kwaad mailde hij.

Ik ga naar het zwembad en neem een duik. Jah nlaat langer op zich wachten dan afgesproeken hij kom om kwart voor vier aanzetten en verontschuldigt zich. Hij is bang in het water omdat hij niet goed kan zwemmen. Ik geef hem zwemles. Doe voor hoe de slagen gaan en laat hem oefenen in deel waar hij kan staan. De vrije slag gaat op hondjes, schoolslag moet nog helemaal worden geleerd en op de rug is doodeng. Na enig oefenen en voordoen gaat het al iets beter. Op de rug durft hij niet. Ik help met een handje onder zijn rug en dan gaat het ineens beter. Ondanks dat hij veel loopt en een goede conditie heeft raakt hij helemaal buiten adem. Het komt doordat hij nog geen rustig ritme heeft, veel water hapt en zichzelf door de gebrekkige coordinatie van armen en benen veel tegenwerkt. Hij is zelf verbaasd dat het zoveel conditie vergt om goed te zwemmen.

Tijdens een pauze vertelt Jahn dat Omar hem 100 dollar meer heeft gegeven dan afgesproken. Mijn geheime verzoek om de bonus werd daarmee overbodig.

We hebben een leuke anderhalf uur en hij is opgetogem dat hij nu voor het eerst van zijn leven op zijn rug heeft gezwommen.

Tegen vijven gaan we weer naar Mamre daar hebben we afgesproken met Omar en de rest. Ze willen me allerlei typisch Panamese vruchten laten proeven. Ik krijg pifa met een zachte roomkaas. Pifa groeit aan een palmboom als een soort dadel, moet worden gepeld en gekookt, je krijgt dan een smakelijk, niet zoet, oranje, avocado-achtig vruchtvlees.
Ik vind het een heerlijk aperitiefhapje. Ook krijg ik suikerriet te proeven. Ze hebben een paar "canes" schoongemaakt en in stukjes in de koeling gezet. Je kauwt het sap eruit en de vezels spuug je weer uit. Heerlijk zoet, zoeter dan suikerbiet en ook veel vochtiger. Ze verbouwen enorm veel ananas, het net onkruid hier.

Langzaam wordt Jahn die samen met Omar Antonio bij me zit wat stiller. Hij moet zo naar college omdat hij een vak gemist heeft vorig jaar. Nog twee maanden drie dagen per week dat vak doen. (decision making). Hij wil niet weg, omdat het gezellig is. Inmiddels is zeker dat hij in december voor drie maanden naar Quebec in Canada mag om zijn engels nog te verbeteren en frans te leren.

Mr Omar is klaar met zijn bespreking met de BDO acountant die ik hem had aangeraden.

We gaan naar binnen naar kantoor. Daar zit Emilda in een mooi tasje te prutsen, het blijkt het cadeau van Omar voor Heidi en mij te zijn. Ze voelt zich een beetje betrapt want het was een verassing. Hij heeft twee mooie polo's laten borduren met Holland-Panama erop en onze naam op de mouw. Ik krijg er panamese tafelvlaggetjes bij. Ik beloof ze te gebruiken bij mijn presentatie voor de rotary in Veendam.

Het blijft gezellig, Omar Jesus de jongste zoon, Omar Antonio en Jahn zitten er ook bij. Omar werkt aan het evaluatierapport voor PUM in Den Haag. Ik krijg een kopie, het origineel gaat naar Yube, anders krigt hij geen vergoeding voor deze missie. Ik lees het als ik thuis ben, je krijgt er rooie oren van zo lovend.
De nieuw aanvraag voor mijn volgende bezoek wordt ook vorbereid. Het zal op zijn vroegst in Maart volgend jaar worden want dan is Jahn weer terug uit Canada.
Ik stuur Jahn naar zijn college hij wil niet maar gaat schoorvoetend.

Dan neem ik afscheid van de mensen die ik morgen niet meer zie omdat we al om zeven uur naar Panama vertrekken. De twee Omarzoons brengen me naar het hotel en nemen hartelijk afscheid. De jongste gaat misschien morgen mee naar Panama, hangt af van het al of niet uitstel van een tentamen morgen, hij weet dat pas vanavond na negen uur.

Op mijn kamer pomp ik foto's van mijn telefoontoestel over op de computer. De jongste Omar heeft me zijn kabeltje geleend, het gaat prima. Daarna ga ik even eten en onderwijl honkbal kijken. Het blijft wat gepruts in hotel, van omzet maken hebben ze nog nooit gehoord. De rose die ik krijg blijkt over de kop omdat hij te lang open heeft gestaan. Van de witte wijn is slechts een portglas hoeveelheid voorhanden. Geen rood. Ik krijg wel ongevraagd een glas ijswater bij het eten. Dat is overigens een mooie gewoonte overal. Je krijgt gratis koud water in elk horecabedrijf. Dan dit verslag. Ondetussen sms ik met Jahn of hij met Rajif, die ik niet meer heb gezien, iets iets komt drinken aan de pool. Of het er van komt weet ik niet.
Tot zover, tot morgen avond in Panama city.